ره آورد شوم هواپرستی
گاهی وقتها ما آدمها به دنبال آرزوهای بزرگ و طولانی هستیم،میدونیم هر چی هم تلاش کنیم بهش نمیرسیم،بعضی وقت ها هم اینقدر به اون آرزو فکر میکنیم و از خدا شاکی هستیم که چرا به آرزوم نمیرسم!!؟؟ کم کم بدون اینکه متوجه بشیم از خدا دور شدیم و فراموش کردیم که هر چی توی زندگی داریم از خدای مهربون.
قال امیرالمومنین ع : مَن جَری فِی عِنانِ اَمَلِه،عثر باَجَلِه
امام علی (ع)میفرماید:آن کس که در پی آرزوی خویش تازد،مرگ او را از پای درآورد.
هر کسی‌که بی‌حدومرز در پی آرزوهای خود حرکت کند گرفتار و درگیر مرگ خود خواهد شد و مرگ او را از پای درخواهد آورد.
در حقیقت، حضرت علی (ع)در این‌جا از واژگان تشبیهی و کنایی استفاده کرده است؛ میفرماید:
«مَنْ جَرَى فِي عِنَان أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجلِهِ»؛
عنان، بیشتر به افسار اسب می‌گویند؛ یعنی اگر اسب آرزوهایت را رها کردی و خودش تاخت، قبل از رسیدن به مقصد و آرزوهایت مرگ تو را از پای درخواهد آورد.
لذا آرزو باید حدومرز دار و کنترل‌شده باشد؛ یعنی کیفیت دنبال کردن آرزو باید با حالت کنترل‌شده‌ای باشد.
اگر انسان سوار اسبی بشود و عنان آن‌را در اختیار داشته باشد به نتیجه و مقصد خواهد رسید؛ اما اگر عنان اسب را رها کند، اول کسی‌که سقوط می‌کند خود سوارکار است.
لذا حضرت فرمودند: «مَنْ جَرَى فِي عِنَان أَمَلِهِ عَثَرَ بِأَجلِهِ»؛ هر کس‌که آرزوهایش را بی‌حدومرز دنبال کند، مانند کسی است که مسابقه می‌دهد؛ و کسی‌که مسابقه می‌دهد، اگر قبل از رسیدن به خط پایان مسیر درستی را انتخاب نکرده باشد، مانعی برایش ایجاد می‌شود و قبل از رسیدن به خط پایان سقوط می‌کند و مرگ به‌سراغ او می‌آید.
بنابراین، این جمله‌ی مولاعلی (ع) در این حکمت می‌خواهد به ما نسبت به آرزوها در دو یا سه جهت هشدار بدهد:
- در جهت طولانی بودن آرزو
- در متابعت و جریان دنبال گیری آرزوها که باید کنترل شده باشد؛ یعنی رها نباشد.
آن چه ناپسند است و در آیالت و روایات گوناگون ما را از آن نهی کرده‌اند، داشتن آرزوی طولانی است؛ یعنی آرزوهایی که متناسب با میزان توانایی و استعداد و در محدوده قدرت ما و حتی عمر کوتاه ما نمی‌باشد. چیزی که نکوهش شده «طول امل» یعنی آرزوهای غیر معقول و غیرمنطقی و دور از دسترس است که معمولا جز غم و غصه و حسرت و غلطیدن به ورطه گمراهی و دور شدن از حدود شرع و چارچوب دین ثمری ندارد.
علمای اخلاق آرزو را بر دو قسم تقسیم می‌کنند:
۱.آرزوهای صادق
آرزوهای صادق، مثبت و سازنده که همچون آب حیات ، وجود آدمی را سیراب و پرثمر ساخته و نشاط و معنویت انسان را بیشتر می‌کنند.
۲.آرزوهای کاذب
آرزوهای کاذب و دور و دراز، و به تعبیر دیگر طول امل که از مهم‌ترین رذایل اخلاقی بوده و انسان را از خدا دور ساخته و به انواع گناهان آلوده می‌کنند. این آرزوها همچون سراب در بیابان زندگی ظاهر می‌شوند و هر لحظه انسان را تشنه تر می‌سازند تا از شدت تشنگی هلاک سازند.
نکته:بیاید خدا را بخاطر چیزهایی که رایگان در اختیار ما گذاشته شکر کنیم مثل اعضای بدن،که اگر خدای ناکرده یکی از آنها لنگ بزند یا مشکلاتی برایش پیش بیاید حال خوبی نخواهیم داشت؟پس هر روز،هر ساعت ،هر دقیقه، هر ثانیه شکر کنیم تا همیشه حال دلمون خوب باشه.
التماس دعا
#نهج‌البلاغه_حکمت_۱۹_صفحه ۴۴۶
